Overweging van René Klaassen.
Lezingen:Jesaja 9, 1-3 + 5-6; en Mt. 2, 1-12.
Thema: Driekoningen.
We bevinden ons vandaag samen aan het einde van een heel lang en bijzonder verhaal. En het doet me heel veel plezier er al een paar zondagen op rij de verteller ervan te mogen zijn.
De wonderlijke voorspellingen die al heel lang geleden gedaan zijn, vandaar dat we vandaag nóg een keer naar een verhaal van Jesaja luisterden, zijn de laatste maanden, ik neem voor het gemak nog even de adventstijd mee, beetje bij beetje uit gekomen. Maria hoorde dat ze een kind ging krijgen en nog maar twee weken geleden is dat feitelijk gebeurd. Jozef vertrouwde het aanvankelijk niet, maar na een droom waarin hij van een engel de wijsheid krijgt aangereikt om het vaderschap toch op zich te nemen, volgt hij de raad op. Hij gaat uiteindelijk toch met Maria op pad naar Bethlehem. Het verhaal staat bol van ontmoetingen tussen het goddelijke, in de vorm van engelen, boodschappers, brengers van de goede boodschap en aan de andere kant gewone mensen zoals jullie, u en ik. Maria spreekt een engel, Jozef spreekt een engel en ook de herders worden door engelen op de geboorte van Jezus attent gemaakt. Je zou kunnen zeggen : de engelen vliegen af en aan. We hebben die gebeurtenissen wekenlang op de voet gevolgd. Omdat het zo’n bijzondere gebeurtenis is geworden, vieren we dat nog altijd elk jaar weer opnieuw en opnieuw. Ieder jaar opnieuw leert de komst van die kleine Jezus, dat we weer een kans krijgen om dat, waar we in geloven in ons leven dieper te laten doordringen en het in ons handelen weer zichtbaar naar buiten te laten komen. We zijn hier op aarde niet aan ons lot overgelaten, want elk jaar opnieuw worden we eraan herinnerd dat we in jezus een voorbeeld hebben gekregen dat we kunnen naleven. We volgen zo zijn spoor …. En wanneer het een keer niet zo goed lukt, leert kerst ons weer, dat we altijd de kans krijgen opnieuw te beginnen.
En vandaag luisterden we naar het slot van dat verhaal. In dat slot spelen wijzen de hoofdrol en oh ja ook een echte koning. Twee rollen staan tegenover elkaar : de wijzen, en de koning. De wijzen zoeken een koning. En Herodes schrikt van een andere koning dan hij zelf. In de Bijbeltekst gebruikt Mattheus het woord magiërs , in het Grieks magoi . Waarschijnlijk mannen die hun rijkdom vergaard hadden door het geven van goede adviezen aan mensen die kwamen vragen: is het nu de goede tijd om te zaaien of moet ik wachten? Kunnen we nu al oogsten of wordt de oogst nog rijker wanneer we geduld hebben? Komt er regen? Komt er droogte? Waar moeten heen in hongersnood? In hun wijsheid gaven ze de goede antwoorden en werden daar dan door de mensen voor beloond. Zo zijn ze wellicht ook rijk en vooral belangrijke mensen geworden. Zij waren zo in hun land op een heel andere manier de baas, koning zou je kunnen zeggen, dan Herodes met zijn soldaten in Jeruzalem. Deed je bij Herodes niet wat hij wilde, kreeg je straf.
Studie heeft geleerd, dat men ze pas veel later in de geschiedenis, in de middeleeuwen, de tijd van Karel de grote, koningen zijn gaan noemen en ze verzonnen namen hebben gekregen, maar wat dat zegt dat nu allemaal? Hoe dan ook, in het verhaal van vandaag komen ze tegenover koning Herodes te staan. Daar ontdekken ze dat zelf heel anders omgaan met hun kennis en hun macht en hun rijkdom, dan deze Romeinse koning, heerser, onderdrukker.
Ze hebben door dat ze in zijn paleis niet moeten zijn. ze gehoorzamen niet wanneer Herodes zegt dat ze hem moeten waarschuwen wanneer ze die nieuwe koning Jezus gevonden hebben. Ze volgen zo snel ze kunnen verder de ster. En al gauw belanden ze inde stal in Bethlehem en staan ze oog in oog met de Jezus die ze zoeken. Jezus werd en is, ook door ons, door velen ervaren als een geschenk uit de hemel en wat past er dan als geschenk bij zijn geboorte? Alleen al in zijn naam draagt hij de goede boodschap de wereld in Jezus betekent : God redt ….
Waarom krijgt hij Goud van een van de wijzen? Die zal de wijsheid en het inzicht gehad hebben dat je van je eigen rijkdom moet delen met mensen die het minder hebben. En dat gold toen zeker voor jozef, de timmerman. En zijn Maria. In die dagen een gezin zonder vaste woon- en verblijfplaats en zeker zonder een vast inkomen elke maand.
Waarom krijgt hij wierook aangeboden van een van de wijzen? Die zal de wijsheid en het inzicht gehad hebben dat het hier om een bijzonder mensenleven ging, dat heel veel eer en waardering zou verdienen en het die niet zo krijgen tenzij hij het al bij de geboorte gaf.
Waarom krijgt Jezus al bij zijn geboorte al mirre? Dat was de zalf waarmee mensen werden en worden gebalsemd wanneer ze overleden zijn en begraven. Die derde wijze zal het inzicht en de wijsheid gehad hebben dat ook het aardse leven van God op een dag een einde zou krijgen.
Wijze mannen dus … maar toch. Ton ze aan hun hemel ergens in het oosten het teken van de ster zagen verschijnen zijn ze op pad gegaan. Ze wisten niet goed vooraf wat ze zouden vinden, maar ze gingen op pad met in hun gedachten dat ze bij een koning terecht zouden komen. het beeld van een koning als machthebber. Eenling, die de baas was over een heel volk een heel land. Het is daarom dat ze eerst gaan zoeken in Jeruzalem, in het paleis van nota bene een Romeinse koning, een onderdrukker van de bovenste plank. De volkstelling moest en zou op de eerste plaats heel veel belastinggeld opleveren. Ze hebben direct gevoeld dat dit koningschap van Herodes de wereld niet beter zou maken. En wanneer ze doorreizen, de ster blijven volgen en uiteindelijk de stal vinden en er hun geschenken brengen, komen we bij wellicht de belangrijkste zin van heel het kerstverhaal uit. Wat ze beleefd hadden, wat ze gezien hadden, zo anders dan wat ze verwacht hadden, een kind in een voerbak, heeft ze veranderd, tot andere mensen gemaakt. Er staat : zij gingen langs een andere weg weer naar huis. Laat me dit uitleggen als : zij gingen als veranderde mensen weer naar huis. Deze ontmoeting heeft hun leven een andere nieuwe onverwachte draai gegeven. Die ervaring hadden zo ook Maria en Jozef niet anders, voor de herbergier niet anders, voor de herders niet anders. En ook voor ons geldt : We volgen tot op vandaag als gelovige mensen in dat voetspoor van die Jezus uit Nazareth. En zo het niet zo goed lukt, leert kerst ons, jaar in jaar uit, dat we altijd weer de kans krijgen opnieuw te beginnen.
Moge het zo zijn ….
